Dzierżoniów - Młyn Hilberta
Opublikowane
w dniu
11 maja
Do zwiedzenia Młynu Hilberta w Dzierżoniowie przymierzaliśmy się już jakiś czas. Wreszcie udało nam się podczas majówki. Po młynie oprowadził nas przewodnik, a czas zwiedzania wyniósł około półtorej godziny. Na wstępie trochę historii.
|
Młyn Hilberta w Dzierżoniowie |
Dzierżoniowski młyn swój początek ma tak naprawdę w Bielawie, gdzie w 1837 roku Carl S. i Gottlieb Hilbertowie zakładają młyn wodny. Po śmierci Carla w 1842 roku młynem zarządza jego brat oraz synowie - Herman i Hugo. W roku 1855 powstaje linia kolejowa Jaworzyna Śląska - Dzierżoniów, przedłużona w 1858 roku do Kamieńca Ząbkowickiego. W związku z lepszą lokalizacją bracia Hilbertowie podejmują decyzję o przeniesieniu młyna do Dzierżoniowa. W 1868 roku kupują farbiarnię nad rzeką Piławą i lokują tu swój młyn z napędem parowym. Nowe rozwiązanie ma tę przewagę, że jest niezależne od poziomu wód. Młyn jest w stanie przemielić 10-15 ton zboża na dobę. W 1880 roku z młyna odchodzi Herman Hilbert i osiedla się w Bielawie. W 1893 roku współwłaścicielem zostaje syn Hugo Hilberta - Hugo. Młyn zostaje rozbudowany w 1916 roku oraz uzupełniony o sieć tryskaczową i zbiornik wodny o pojemności 30 tysięcy litrów zasilany z pobliskiego stawu. W 1922 roku powstaje bocznica kolejowa z obrotnicą. Hugo Hilbert umiera w 1925 roku, a jego miejsce zajmuje syn - Herman. Napęd parowy zostaje w 1930 roku zastąpiony napędem elektrycznym. Rok później zostaje wybudowany 9-komorowy spichlerz zbożowy, powiększony później o kolejne 6 komór. W latach 1934-35 roku główny budynek młyna zostaje rozbudowany o kolejne dwa piętra, a cała fasada zostaje pokryta ścianą klinkierową w celu zniwelowania różnic architektonicznych. Wydajność młyna wynosi wtedy 130 ton na dobę. W roku 1934 umiera
Herman, a nowym dyrektorem zostaje Heinrich Wernecke. W 1945 r. młyn zostaje przejęty przez Armię Radziecką, która po 6 latach przekazuje go polskim władzom. Powstaje przedsiębiorstwo PZZ - Polskie Zakłady Zbożowe. W 1975 roku powstaje Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Przemysłu Zbożowo-Młynarskiego o zasięgu kilku powiatów, a od 2002 roku funkcjonuje tu spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ze zdolnością przemiałową na poziomie 190 ton zboża na dobę. Ostatni transport kolejowy odbywa się w 1995 roku. W listopadzie 2016 roku młyn staje się oddziałem Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska.
Zapraszamy na fotorelację.
|
Jeden ze śladów, jakie zostawili Rosjanie - "Nie palić" |
|
Elewatory zbożowe |
|
Pozostałość po bocznicy kolejowej |
|
Wejście do młyna z zachowanymi niemieckimi tabliczkami |
|
Fragment czyszczarni z widocznymi podajnikami czerpakowymi |
|
Mlewniki młyńskie z lat 30. XX wieku |
|
Pędnia transmisyjna - element napędu grupowego, wykorzystywanego w młynie |
|
Silniki napędzające pędnię transmisyjną |
|
Przeniesienie napędu poprzez przekładnie pasową z pędni na maszynę |
|
Parter budynku właściwego młyna |
|
Mlewnik młyński Amme, Giesecke & Konegen |
|
Hala mlewników |
|
Hala mlewników |
|
Mlewnik marki Miag |
|
Hala mlewników |
|
Wnętrze mlewnika |
|
Hala mlewników |
|
Hala wialniowa |
|
Hala wialniowa |
|
Hala odsiewaczowa |
|
Hala odsiewaczowa |
|
Hala filtrowa |
|
Pakownia |
|
"Zjeżdżalnia" do transportu worków |
|
Miasto piernikowe wykonane w okresie listopad - grudzień 2018 roku |
oprac. Mąż /11.05.2019/