Nieistniejące budynki Bielawy

Opublikowane w dniu 28 kwietnia

Bielawa nieustannie się zmienia. W wielu miejscach powstają nowe zabudowania, ale czasami budynki są po prostu wyburzane. Na przestrzeni dziesiątek lat takich "ubytków" w wyglądzie naszego miasta jest sporo.

Wśród wyburzonych budynków po wojnie można wymienić:

• Ul. Wolności 7 - dom jednorodzinny z piętrową przybudówką, która pełniła funkcję sklepu (wyburzony w 2012 roku).
• Ul. Wolności 12 - dawna piekarnia.
  
• Ul. Wolności 67 – przędzalnia odpadkowa zakładu włókienniczego G. F. Flechtner z 1840 roku, po wojnie przędzalnia odpadkowa Zakładu 2 Bieltexu. Wyburzony w 2008 roku. Obecnie na tym terenie mieści się sklep Biedronka.

Bielawa, ul. Wolności 67, nieistniejący budynek przędzalni Bieltexu, fot. T. Łazowski

• Ul. Wolności 86 (wyburzony w 2003 roku) - dawny Hotel "Deutsches Haus" z 1870 roku, po wojnie budynek mieszkalny oraz sklep mięsny.

Bielawa, ul. Wolności 86, nieistniejący budynek hotelu "Deutsches Haus", fot. T. Łazowski

• Ul. Wolności 126 (wyburzony w 1970 r.) - budynek mieszkalno - usługowy z warsztatem kowala z 1860 roku.

Bielawa, ul. Wolności 126, dawne zabudowania mieszkalno-usługowe, fot. T. Łazowski

• Ul. Wolności 134 (wyburzony w 1965 roku) - dwupiętrowy budynek mieszkalny wraz z lokalami produkcyjnymi i usługowymi na parterze, po wojnie mieścił się tu żłobek i przedszkole. Na terenie po wyburzonym budynku stoi obecnie hotel "Pod Wielką Sową".
  
• Ul. Wolności 151 (wyburzony w 1970 roku) - siedziba Banku Komunalnego, a po wojnie wielorodzinny budynek mieszkalny. Wyburzony na potrzeby budowy wieżowców (osiedle Centrum).
  
• Ul. Wolności 154 (wyburzony w 1970 roku) - niewielki budynek mieszkalny wyburzony w związku z budową wieżowców.
  
• Ul. Wojska Polskiego 5 – dawne gospodarstwo rolne rodziny Sandreckich.
  
• Ul. Bohaterów Getta 2 (wyburzony w latach 70.) - budynek szkoły, a później gospody Pruska Korona. W sali gimnastycznej w latach 1915-1927 działało kino. Po wojnie budynek pełnił funkcję mieszkalno-usługową.
  
• Zabudowania w parku - tu należałoby wymienić basen zlikwidowany pod koniec lat 80., kawiarnię parkową czy muszlę koncertową.

Bielawa, nieistniejąca kawiarnia w Parku Miejskim, fot. T. Łazowski

Bielawa, nieistniejąca muszla koncertowa w Parku Miejskim, fot. T. Łazowski

• Ul. 1 Maja - dawny folwark rodziny Sandreckich, później budynki mieszkalne, obecnie stoi tu market Netto.

Bielawa, widok na zabudowania dawnego folwarku rodziny Sandreckich przy ul. 1 Maja, fot. T. Łazowski

Bielawa, zabudowania dawnego folwarku rodziny Sandreckich przy ul. 1 Maja, fot. T. Łazowski

Bielawa, zabudowania dawnego folwarku rodziny Sandreckich przy ul. 1 Maja, fot. T. Łazowski

• Ul. 3 Maja 1 (wyburzony w latach 70.) - przedwojenny budynek mieszkalny, siedziba wraz ze sklepem zduna, po wojnie ogrodnictwo ze sklepem warzywno-owocowym, zakład zegarmistrzowski oraz rozlewnia wód mineralnych. Budynek został wyburzony na potrzeby budowy osiedla Konstytucji 3 Maja.
  
• Ul. 3 Maja 21 (rozebrany w 1949 roku) - siedziba administracji przędzalni Franza Fröhlicha, a po wojnie dom przejściowy dla repatriantów. Ze względu na zły stan techniczny rozebrany dla pozyskania materiałów budowlanych.
  
• Ul. 3 Maja 23 (rozebrany w 1947 roku) - budynek mieszkalny wielorodzinny, rozebrany dla pozyskania materiałów budowlanych.
  
• Ul. 3 Maja 29 (wyburzony w latach 70.) - budynek mieszkalny z piekarnią i cukiernią.

Bielawa, ul. 3 Maja 29, dawny budynek mieszkalny z piekarnią i cukiernią, fot. T. Łazowski

• Ul. 3 Maja 36 (wyburzony w 1971 roku) - budynek mieszkalny.
  
• Ul. 3 Maja 39 (wyburzony w 1970 roku) - budynek mieszkalny.
• Pl. Wolności 3 - nieistniejący dom mieszkalny oraz sklep, dziś w tym miescu stoi budynek pełniący funkcje handlowo-usługowe.

Bielawa, pl. Wolności 3, dawny budynek mieszkalny oraz sklep, fot. T. Łazowski

• Ul. Bankowa 2 - budynek rozebrany w 2008 roku.
  

Bielawa, ul. Bankowa 2, fot. T. Łazowski

• Ul. Piastowska 5 - dawny budynek mieszkalny oraz sklep o nazwie Wina-Cukry (wyburzony w 1976 roku).
• Ul. Piastowska 10 i 13 - budynki mieszkalne wyburzone w latach 70.
  
• Ul. Piastowska 14 - zabudowania młyna wodnego, a po wojnie punkt skupu zboża na potrzeby młyna w Dzierżoniowie (wyburzone w 1974 roku).
• Ul. Piastowska 37 - dawny budynek mieszkalny z zakładem szewskim.
  
• Ul. Piastowska 39 (wyburzony w latach 70.) - budynek mieszkalny.
• Ul. Piastowska 46 (wyburzony w latach 90.) - jeden z najstarszych murowanych budynków mieszkalnych w Bielawie (rok budowy 1799), doprowadzony do ruiny i wyburzony w latach 90.

Bielawa, ul. Piastowska 46, dawny budynek mieszkalny, fot. T. Łazowski

• Ul. Piastowska 66 (wyburzony w 1970 roku) - przedwojenna drukarnia książkowa Walthera Derdau, po wojnie budynek mieszkalno-usługowy, siedziba fotografa, potem bar garmażeryjny i sklep warzywny.
  
• Ul. Kopernika 26 (wyburzony w latach 70.) - budynek mieszkalny.
• Ul. Grabskiego 8 (wyburzony w 1968 roku) - budynek mieszkalny.
  
• Ul. Ludowa 5 (wyburzony w 1965 roku) - dom prawdopodobnie ostatniego bielawskiego tkacza ręcznego Augusta Knittel'a.
• Ul. Frankowskiego 1 (wyburzony w 1970 roku) - dom mieszkalny oraz sklep mięsny.
• Ul. Waryńskiego 2 (wyburzony w latach 70.) - budynek mieszkalny.
• Bar Mleczny na pl. Kościelnym (zlikwidowany w latach 70) - funkcjonował od 1918 roku do lat 70.
  
• Ul. Nowobielawska 66-69 - gospoda Wzgórze Banjamina/Pod Dwiema Lipami/Wypoczynek Łowczego (rozebrana po wojnie).
• Ul. Nowobielawska 90 - gospoda Pod Złotym Sitem, rozebrana dla pozyskania materiałów budowlanych (rozebrana w 1947 roku).
• Ul. Nowobielawska 91 - gospoda Górski Zamek, rozebrana dla pozyskania materiałów budowlanych w 1946 roku.

To, z pewnością, nie wszystkie budynki, które zniknęły z mapy Bielawy po 1945 roku. Warto by wspomnieć choćby o zabudowaniach Bielbawu czy Bieltexu, ale to temat na osobny wpis.

oprac. Mąż /28.04.2021/