Skąd pochodzi nazwa miasta Bielawa? Od słowiańskiej nazwy górskiego potoku biela, bila, bela – biała. Jan Miodek podkreśla rdzeń biel wskazujący na łąkę, teren podmokły, wilgotny. Podoba mi się jego stwierdzenie, że „nazwa etymologicznie ocieka wodą”.

Bielawa, łąka na zboczu Góry Krasnoludków
Kazimierz Tłokiński podaje w swojej monografii dwie koncepcje powstania nazwy Bielawa. Pierwsza odnosi się do potoku, na którego dnie znajdowało się dużo krzemu, wapieni i miki, które nadawały wodzie kolor lśniąco-biały. Druga perspektywa zwraca uwagę na obficie występujące na naszym terenie wełnianki (turzyce), które po odkwitnięciu nadają łąkom białawy odcień.

Bielawę nazywano „miastem dymiących kominów”, zapewne ze względu na rozwijający się tu ówcześnie przemysł włókienniczy. O Bielawie mówiono również „Wenecja Północy”, bo to miasto położone wzdłuż potoku Bielawica. Przed 1945 rokiem Bielawę zwyczajowo dzielono na „stronę dużą”, tzw. miejską i „stronę małą” – wiejską. Między tymi częściami znajdowało się wiele mostków, nadal funkcjonujących, pod którymi płynie właśnie potok Bielawica.
Bielawa, widok na dawne zabudowania przemysłu włókienniczego
Bielawa, wędrówka ulicami miasta wzdłuż potoku Bielawica
Pierwsza udokumentowana wzmianka o Bielawie pochodzi z 1288 roku. Poniżej prezentuję pierwsze nazwy osad, które pojawiają się w dokumentacji z XIII wieku (za: M.Goliński, J.Kęsik, L.Ziątkowski, 2002. Pieszyce od czasów najdawniejszych do końca XX wieku), następnie pojawia się nazwa zniemczona oraz polska:

Pilaua – Peilau – Piława Dolna
Richinbach – Reichenbach (bogate źródło) – Dzierżoniów
Putridus pons (spróchniały most) – Faulbrϋck – Mościsko
Nova villa – Neudorf – Nowizna
Peterswald (Piotrowy Las) – Peterswaldau – Piotrolesie (nazwa 1945 r.) – Pieszyce (od 1947 r.)
Bela – Langenbielau (Bielawa Długa) – Bielawa
Pyskeri villa – Peiskersdorf – Piskorzów
Luczmanni villa – Leutmannsdorf – Lutomia
Kunczindorf – Steinkunzendorf - Kamionki
Heinrichow – Heinrichau – Glinno
Syfredesdorf – Steinseifersdorf – Rościszów

oprac. Żona /30.01.2019/

1 komentarze:

Ciekawy wpis. Bielawa moje rodzinne strony. Pozdrawiam

REPLY

Bielawianie . 2017 Copyright. All rights reserved. Designed by Blogger Template | Free Blogger Templates