Dziesiąta Wędrówka Ulicami Miasta

Opublikowane w dniu 17 września

Minionej niedzieli odbyła się dziesiąta z serii Wędrówek Ulicami Miasta. Uczestnicy zebrali się przy nieczynnej stacji kolejowej Bielawa Zachodnia - budynku z końca XIX wieku, rozbudowywanym w latach 1906 i 1929, w którego wnętrzu mieściła się restauracja Gospodarstwo Dworcowe. Sąsiednie magazyny stacyjne zostały wyburzone w 2015 roku.

Na elewacji od strony placu dworcowego nad drzwiami dostrzec można symbol kolei.

Tuż obok stacji kolejowej - przy ul. Bankowej 23 znajduje się budynek, w którym mieścił się zarząd kolei i biura.

Po przeciwnej stronie ul. Bankowej, do 1996 roku mieściło się Ogrodnictwo Bielbawu (wcześniej fabryki Christian Dierig AG). Dziś nie ma po nim śladu.

Przewodnik wędrówki - Rafał Brzeziński oprowadził nas i omówił budynki, mieszczące się m. in. przy:

ul. Bankowa 22 - dawna rozdzielnia gazu, której zbiorniki początkowo zasilane były cysternami kolejowymi, a po 1870 roku podłączone zostały do bielawskiej gazowni (ul. Dzierżoniowska).

ul. Bankowa 15 - dom kadry urzędniczej zakładów Dieriga, w którym po 1945 roku zamieszkał pierwszy polski burmistrz Bielawy - Franciszek Zwolski.

ul. Bankowa 13, 14, 15 - kolejne budynki kadry urzędniczej fabryki Christian Dierig AG, wybudowane przez Emila Werlera według projektu Eduarda Podolskiego.

Warto wspomnieć, że od 1947 roku do lat 90. ulica nosiła nazwę Stanisława Dubois, o czym świadczą zachowane jeszcze tabliczki z numerami domów.

ul. Bankowa 10 - dom czynszowy Hildegard Kunze z zakładem ślusarskim Fritza Faude.

ul. Bankowa 10a - budynek, w którym mieszkała pierwsza polska mieszkanka Bielawy - Teresa Gos - pracownica wydziału społeczno-politycznego, autorka książki "Moja wędrówka z Kielc na Ziemie Odzyskane. Wspomnienia z osadnictwa w Bielawie i Dzierżoniowie".

ul. Bankowa 8 - kamienica czynszowa murarza zakładowego Eduarda Richtera.

ul. Bankowa 5 - dawny skład materiałów budowlanych i siedziba firmy przewozowej Alfreda Schöbitza.

ul. Stefana Żeromskiego 66 (ul. Bankowa 4) - dawniej budynek filii Banku Rzeszy, wybudowany w 1908 roku na miejscu drewnianego domu Gustava Weista.

Plac Kombatantów pomiędzy ul. Stefana Żeromskiego, a ul. Piastowską i ul. Bankową - teren przedwojennego ogrodu willi Flechtnerów (ul. Piastowska 1), na którym 27 kwietnia 1974 roku odsłonięto obelisk pamięci ofiar II wojny światowej.

ul. Piastowska 2 (od strony ul. Stefana Żeromskiego) - dawny hotel Pruski Dwór z 1720 roku (pierwszy murowany budynek mieszkalny w Bielawie, według legendy, zbudowany dzięki krasnoludkom z Góry Parkowej). Na terenie dzisiejszego podwórza mieściła się kręgielnia.

ul. Piastowska 7 - budynek dawnego szpitala ewangelickiego, wybudowany w 1872 roku, rozbudowywany w 1898 i 1940 roku.

Po drugiej stronie ulicy (Stefana Żeromskiego 72) mieścił się cmentarz ewangelicki, założony w 1832 roku. W roku 1870 wybudowano kaplicę pogrzebową. Do dziś zachował się jedynie mur południowy, oddzielający cmentarz od zabudowań przy ul. Sienkiewicza oraz fragmenty fundamentów kaplicy i drzewa głównej alejki.

ul. Henryka Sienkiewicza 3 - dawna willa i atelier fotograficzne Edmunda Rogeriego i jego syna Guidona Rogeriego z 1894 roku.

ul. Henryka Sienkiewicza 4 - budynek dawnej gospody Przy Dworcu, po I wojnie światowej wykupiony przez firmę Christian Dierig AG i przebudowany na kasyno zakładowe. Dobudowano również tor do kręgli, który został przebudowany w 1938 roku na dwutorową kręgielnię.

ul. Henryka Sienkiewicza 5 - kamienica czynszowa Anny Jerrath, później Elfriedy Kruppe, a od 1914 roku wlasność firmy Christian Diergi AG.
ul. Henryka Sienkiewicza 6 - kamienica czynszowa Eduarda Schötera, a później własność firmy Chrisian Dierig AG.

ul. Henryka Sienkiewicza 7 - kamienica czynszowa Gustava Straussa.

ul. Henryka Sienkiewicza 8 - kamienica czynszowa piekarzy Juliusa Borna, Agusta Johna, a poźniej Reinholda Johna. Po II wojnie światowej na parterze mieścił się sklep spożywczy i piekarnia, a później sklep z tkaninami, prowadzony przez Związki Zawodowe BZPB Bielbaw.